Haarlemmerstraat 2





- mei 2010 -

Haarlemmerstraat 2
Het winkelpand op de hoek van de Haarlemmerstraat en de Turfmarkt is beeldbepalend voor Leiden. Het is iets hoger dan de omringende bebouwing en het hoektorentje trekt extra aandacht. Het is een waardige markering voor het begin van de belangrijkste winkelstraat van Leiden.

- ± 1909 -

De voorganger
Voor 1915 is het beeld heel anders. Het oude pand dat hier staat valt nauwlijks op.


De geschiedenis van Haarlemmerstraat 2
In mei 1880 krijgt Haarlemmerstraat 2 een publieke functie. Dan wordt hier het hulpkantoor van Van Gend & Loos gevestigd.
In mei 1885 zit hier het sigarenmagazijn van J. Landman. Tot in ieder geval 1910 blijft er een sigarenwinkel op deze plek.
Op 13 september 1916 begint J.J. van der Steen op dit adres met een banketbakkerszaak.
Daarna worden er weer sigaren verkocht. Op 11 april 1919 opent A.H.J. Wijtenburg een tabakswinkel, maar hij heeft plannen voor nieuwbouw. Op 3 maart 1919 geeft hij opdracht aan aannemer M.E. Groenewegen tot het bouwen van een winkelhuis met bovenwoning. Het moet een markant gebouw worden, een echte blikvanger voor de entree van de belangrijkste Leidse winkelstraat. Het ontwerp is van architect L. van der Laan. Op 27 september is de bouw voltooid en opent Wijtenburg zijn nieuwe winkel.
De bovenetage (Haarlemmerstraat 2a) wordt eveneens als bedrijfsruimte gebruikt. Vanaf 25 oktober 1933 zit daar de kapsalon van Riek Zeventer. Zij verhuist in augustus 1938 naar en etage op Steenstraat 57a.
Het verzekeringskantoor Veraka maakt in de jaren veertig gebruikt van deze ruimte (in ieder geval 1940-1942).
Wijtenburg is ook eigenaar van een sigarenfabriek. De officiële naam is ‘Edelachtbaar Sigarenfabrieken firma A.H.J. Wijtenburg’. Het kantoor staat aan de Nieuwe Rijn, nummer 89-90. Daar is ook een winkel. Verder zijn er bedrijfspanden aan de Uiterstegracht 1b, op de hoek Groenesteeg-Herengracht en later aan de Oosterkerkstraat, hoek Zijlsingel, tegenover de meelfabriek. In de jaren dertig van de 20e eeuw werken er in totaal 250 mensen.
In de jaren na de oorlog gaat het slecht met de sigarenindustrie. De fabriek van Wijtenburg wordt in 1951 gesloten.



Uiterstegracht 1b
Het voormalige fabrieksgebouw van Edelachtbaar Sigaren.

Nieuwe Rijn 89-90
Het kantoor en winkelpand van Wijtenburg. De naam Wijtenburg staat nog altijd in hardsteen gebeiteld boven de rode deur.






- 1939 -

Oosterkerkstraat
In 1937 betrekt Wijtenburg de panden van de voormalige Leidse katoenfabriek aan de Oosterkerkstaat. In de nacht van zaterdag op zondag, 19-20 augustus 1939 woedt er een grote brand in het complex. De fabriek wordt herbouwd en blijft tot 1951 in bedrijf.




- 1962 -

Wijtenburg
De sigarenhandel van Wijtenburg bestaat nog. Nieuwe Rijn 89 (tweede vanaf de hoek) is het kantoor en nummer 90 is een sigarenwinkel.




- 1978 -

Musica d'Italia
Van ± 1964 tot eind 1980 wordt de winkel gebruikt door muziekhandel Musica d'Italia. 		Het pand Haarlemmerstraat 2 blijft een sigarenzaak, waarschijnlijk tot in 1964 als de winkel in gebruik genomen door de muziekhandel ‘Musica d’Italia’. Deze zaak blijft daar tot eind 1980. Op 31 oktober 1980 wordt de winkel van Oogmeetkundig Kontaktlenscentrum geopend. Die blijft daar zeker tot februari 1989. De winkel staat enige tijd te huur. Gedurende korte tijd zit er een computerwinkel in. Eind 2004 wordt de winkelpui aangepast. In die tijd worden de muren van de begane grond wit geschilderd. Doodzonde van het gebouw, maar vanuit commercieel oogpunt is dat wel te begrijpen. De winkel oogt nogal somber door de zware partijen donkere baksteen. Er komt een filiaal van Bakkerij van Maanen in. In 2014 wordt de winkel opnieuw verbouwd. Het wordt nu een broodjeszaak.



gevelsteen
Bijna onzichtbaar herinnert een gevelsteen aan de stichter van dit gebouw. Bij de schilderbeurt is hij achteloos onder de witte verf gesmeerd.